Seyyid Hüseyin ibn Seyyid Gaybî, Şerhu Hutbeti’l-Beyân İnceleme-Metin

Seyyid Hüseyin b. Seyyid Gaybî’nin Şerhu Hutbeti’l-Beyân adlı eseri, yazılış tarihi dikkata alınırsa -XV. yüzyılın ikinci yarısı- Türkiye’deki Alevî farklılaşmasının oluşum sürecinde dikkate değer bir önem taşımaktadır. Çünkü Alevîliğin oluşumunda Hz. Ali’yle ilgili kabuller neredeyse temel farklılaşma noktasını teşkil eder. Bu eser de, Hz. Ali’yle ilgili oluşan inanç motiflerini bizzat Hz. Ali’nin ağzından dile getiren, Kur’an ayetleri ve Peygamber sözlerine dayalı sûfiyâne bir yorumunu içermektedir; ve bu şekliyle Alevî zümrelerindeki Hz. Ali’yle ilgili farklılaşmanın teolojik ip uçlarını taşımaktadır.

Çalışmanın İnceleme bölümünde, eser ve müellifi hakkında kaynaklarda yeterince bilgi olmamasına rağmen kısmen eserin içeriğinden de yararlanarak, müellif ve eserin yazıldığı çevre hakkında bilgiler verilmiştir. Eserin içeriğini, çeşitli kaynakları kullanarak tahlîlî bir şekilde vermeye gayret ettik. Böylece nispeten eserin bilgi kaynaklarını gösterme, kendisinden sonra yazılan eserlerdeki benzerlikleri ortaya koyma ve günümüz Alevîliğinde ilgili konulardaki fikrî değişimi ifade etme imkanımız oldu. Eserde çok sayıda ayet ve hadisin kullanılmasından dolayı bunları ve eserde geçen şiirleri alt başlıklar altına göstermeyi uygun bulduk. Ayetleri Kur’an’daki sure sırasına göre, hadisleri konularına göre tasnif ederken, rivayetlerin, bulabildiğimiz kadarıyla kaynaklarını gösterip, ilgili tahriç çalışmalarını ve değerlendirmeleri uzmanlarına bırakmayı tercih ettik.

Yorum Yaz

» yorum yazmak için logged in yapmalısınız.